به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی نوای آبیدر به نقل از «کردتودی»، بر اساس آخرین داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در استان کردستان در میان جوانان تحصیل‌کرده بالاتر از میانگین کشوری است باوجود توسعه نسبی زیرساخت‌های آموزشی و افزایش مراکز دانشگاهی در شهرهایی چون سنندج، سقز، مریوان، بانه، بیجار و در کل در اکثر شهرهای استان همچنان شکاف عمیقی میان خروجی نظام آموزش عالی و نیازهای واقعی بازار کار در استان وجود دارد.

در سال‌های اخیر رشد کمی در پذیرش دانشجو به‌ویژه در رشته‌هایی مانند مدیریت، حقوق، حسابداری، مهندسی و علوم‌انسانی بدون درنظرگرفتن ظرفیت جذب بازار کار، منجر به افزایش شمار فارغ‌التحصیلانی شده که پس از پایان تحصیل، چشم‌انداز روشنی برای اشتغال ندارند این وضعیت نه‌تنها اعتماد اجتماعی به ارزش تحصیلات دانشگاهی را تضعیف کرده، بلکه آسیب‌های روانی و اجتماعی در میان جوانان جویای کار را نیز افزایش داده است.

عدم انطباق محتوای آموزشی با نیازهای روزبازار کار

یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در بروز شکاف میان تحصیلات دانشگاهی و اشتغال مؤثر، عدم انطباق محتوای آموزشی با نیازهای روزبازار کار است در بسیاری از رشته‌های پرطرف‌دار دانشگاهی استان کردستان نظیر مدیریت، حقوق، روان‌شناسی و حتی برخی رشته‌های مهندسی تمرکز بر آموزش نظری و نظری جایگزین آموزش مهارت‌محور شده است؛ به‌گونه‌ای که دانشجو پس از پایان تحصیل فاقد حداقل توانمندی‌های عملی برای ورود به فضای واقعی کار است.

در نظام آموزش عالی کشور و به‌تبع آن در استان کردستان سرفصل‌های آموزشی سال‌هاست بدون بازنگری جدی تدریس می‌شوند و بسیاری از آن‌ها با تحولات بازار کار، فناوری و نیازهای جامعه فاصله زیادی دارند نبود کارگاه‌های مهارتی، ضعف در برگزاری دوره‌های کارآموزی مؤثر و قطع ارتباط دانشگاه با صنعت و بازار واقعی، این فاصله را بیشتر کرده است.

خلأ مهارت در میان نیروهای تحصیل‌کرده

برخی دانشجویان در گفتگو با پایگاه خبری ما اعلام کرده‌اند که در طول تحصیل نه‌تنها هیچ دوره عملی واقعی را تجربه نکرده‌اند؛ بلکه در انتخاب رشته نیز صرفاً بر اساس علاقه یا ظرفیت پذیرش و نه چشم‌انداز شغلی، تصمیم گرفته‌اند و این روند نتیجه‌ای جز انباشت نیروی انسانی تحصیل‌کردهٔ بدون مهارت به همراه ندارد؛ نیروهایی که بخش عمده‌ای از توان علمی استان را در وضعیت بلااستفاده قرار داده‌اند.

یکی از چالش‌های اصلی در جذب نیروی کار، فقدان مهارت‌های اجرایی و عملی در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است بسیاری از متقاضیان شغل باوجود دارابودن مدرک تحصیلی، در مواجهه با نیازهای واقعی کار، عملکرد ضعیفی دارند.

بهمن مایلی یکی از مدیران شرکت‌های تولیدی استان کردستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی کردتودی اظهار داشت: ما در جذب نیروی انسانی با این تناقض روبه‌رو هستیم که بسیاری از متقاضیان دارای مدارک تحصیلی خوب هستند؛ اما از ساده‌ترین مهارت‌های لازم برای انجام کار بی‌بهره‌اند؛ از کار با نرم‌افزارهای تخصصی گرفته تا مدیریت زمان، ارتباط مؤثر، یا حتی درک نیازهای مشتری آن‌طور که شایسته بازار کار است چیزی نیاموخته‌اند.

وی افزود: بازار کار امروز نیازمند افرادی است که ترکیبی از دانش، مهارت و نگرش حرفه‌ای را در خود پرورش داده باشند و این در حالی است که بخش بزرگی از دانشجویان در طول تحصیل هیچ ارتباطی با فضای واقعی کار برقرار نمی‌کنند و پس از فارغ‌التحصیلی ناچارند با صرف وقت و هزینهٔ مجدد، خود را برای ورود به بازار آماده سازند.

وی از نبود نهادهای واسط یا پلتفرم‌های مؤثر برای ارزیابی و جذب نیروهای مهارت‌دار گلایه‌مند است؛ امری که به شکل‌گیری بازار کار غیررسمی کاهش بهره‌وری و کاهش انگیزه در میان جوانان دامن زده است.

مهارت حلقه مفقوده آموزش عالی

تجربه فارغ‌التحصیلان بومی کردستان از ورود به بازار کار در دل آمارهای خشک و تحلیل‌های رسمی روایت‌های شخصی جوانان کردستانی، بازتابی واقعی‌تر از آن چیزی است که در فضای اشتغال استان جریان دارد فارغ‌التحصیلانی که با امید به آینده‌ای روشن وارد دانشگاه شده‌اند امروز در صف‌های طولانی انتظار برای شغل، سردرگم و بی‌انگیزه مانده‌اند.

سارا موسوی فارغ‌التحصیل کارشناسی‌ارشد مدیریت از دانشگاه کردستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی کردتودی بیان داشت: در طول دوره تحصیل حتی یک ساعت هم درباره مهارت‌های شغلی یا بازار کار چیزی یاد نگرفتیم حالا هم برای کار در یک شرکت خصوصی مجبور شدم چندین دوره آموزشی بیرون از دانشگاه بگذرانم و تازه اول راه هستم.

ناکارآمدی نظام آموزشی در آمادگی برای اشتغال‌

در نقطه مقابل برخی دیگر از جوانان با استفاده از دوره‌های آزاد، مهارت‌آموزی آنلاین، یا آموزش فنی حرفه‌ای توانسته‌اند وارد بازار کار شوند؛ اما آن‌ها نیز معتقدند که این مسیر باید از دل دانشگاه آغاز می‌شد نه پس از پایان تحصیل که موجب بروز مشکلاتی برای پیداکردن کار و حرفه می‌شود.

این روایت‌ها نه‌تنها نشان‌دهنده ناکارآمدی نظام آموزشی در آمادگی برای اشتغال‌اند بلکه لزوم بازنگری در رویکردهای دانشگاهی و ایجاد سازوکارهای حمایتی برای مهارت‌آموزی را دوچندان می‌کنند.

وضعیت فعلی آموزش دانشگاهی در استان کردستان و ناتوانی بخش زیادی از فارغ‌التحصیلان در ورود مؤثر به بازار کار زنگ خطری است که نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود و این شکاف نه‌تنها منابع انسانی استان را به حاشیه می‌راند؛ بلکه سرمایه‌گذاری‌های کلان آموزشی را نیز بی‌اثر می‌سازد.

برای برون‌رفت از این وضعیت، اقداماتی چندوجهی و هم‌افزا از سوی دانشگاه‌ها، نهادهای دولتی، مراکز مهارت‌آموزی و بخش خصوصی ضروری است که مهمترین آنها عبارتند از بازنگری در سرفصل‌های آموزشی دانشگاهی با رویکرد مهارت‌محور و بر اساس نیازهای واقعی بازار کار، تقویت ارتباط دانشگاه‌ها با صنعت و بخش خصوصی از طریق کارآموزی‌های واقعی پروژه‌های مشترک و آموزش حین تحصیل و ایجاد مراکز مشاوره شغلی و کارآفرینی در دانشگاه‌ها برای هدایت شغلی دانشجویان از سال‌های ابتدایی تحصیل، گسترش دوره‌های آموزش فنی و مهارتی در کنار تحصیل دانشگاهی، به‌ویژه در رشته‌هایی که بازار کار خاصی دارند.

و کلام آخر استان کردستان با سرمایه انسانی جوان، پویا و باانگیزه می‌تواند در مسیر توسعه گام بردارد؛ اما تا زمانی که حلقه اتصال میان دانش و مهارت تقویت نشود این پتانسیل همچنان در سطح بالقوه باقی خواهد ماند.

انتهای خبر/