به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی نوای آبیدر به نقل از «کردتودی»، کردستان استانی با اقلیم کوهستانی و بارش نسبتاً مناسب در غرب ایران، یکی از مناطق مستعد برای توسعه کشاورزی در کشور به شمار می‌رود، با وجود اینکه بیش از ۴۰ درصد از جمعیت استان به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از کشاورزی ارتزاق می‌کنند، سهم این بخش در تولید ناخالص داخلی استان، نسبت به ظرفیت‌های موجود، ناچیز است.
بخش کشاورزی در کردستان عمدتاً متکی بر تولیدات سنتی زراعی و باغی است و محصولاتی همچون گندم، نخود، انگور، انار و گردو و توت‌فرنگی به طور گسترده در استان کشت می‌شوند، در برخی از این محصولات کردستان جایگاه مهمی در سطح ملی دارد به عنوان مثال تولید انگور در برخی شهرستان‌ها مانند سقز و بانه از کیفیت بالایی برخوردار است.
با این حال نبود زیرساخت‌های مناسب برای فراوری، بسته‌بندی و بازاریابی این محصولات موجب شده تا کشاورزان سود واقعی را از زحمات خود نبینند و خام‌فروشی همچنان بر این بازار سایه افکند.
از سوی دیگر کمبود صنایع تبدیلی در روستاها و نواحی کشاورزی، حلقه‌های پایانی زنجیره ارزش را ناقص کرده است، بسیاری از محصولات باغی و زراعی بدون فراوری و حتی بدون بسته‌بندی مناسب، به بازارهای مصرف ارسال می‌شوند و همین موضوع ارزش افزوده نهایی را از تولیدکننده سلب می‌کند؛ عدم برنامه‌ریزی جامع در خصوص ارتقای بهره‌وری منابع آب و خاک نیز از جمله چالش‌هایی است که باید با نگاه علمی و بلندمدت به آن پرداخته شود.
طلای سرخی که مورد غفلت قرار گرفته
استان کردستان به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید توت‌فرنگی در کشور جایگاه ویژه‌ای در تأمین این محصول کشاورزی دارد، اقلیم مساعد، خاک حاصلخیز و تجربه بالای کشاورزان منطقه موجب شده تا سالانه بیش از ۶۰ درصد از توت‌فرنگی کشور در این استان تولید شود.
باوجود کیفیت بالا و ظرفیت‌های بالقوه صادراتی، این محصول با موانع متعددی در مسیر برآوری، بسته‌بندی و بازاریابی روبه‌رو است که موجب شده پتانسیل اقتصادی آن به طور کامل بالفعل نشود.
کریمی یکی از باغداران باسابقه مریوان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی کردتودی با گلایه از وضعیت فراوری محصول اظهار داشت: سال‌هاست توت‌فرنگی درجه‌یک تولید می‌کنیم، اما چون کارخانه‌ای برای مربا یا شرکت‌سازی نداریم به همین دلیل برای جلوگیری از خراب‌شدن آن را باید سریع به فروش برسانیم.
وی تصریح کرد: شرایط اقلیمی مناسب، منابع آبی کافی و زمین‌های مستعد موجب شده است توت‌فرنگی تولیدی در این منطقه از کیفیت، طعم و بازارپسندی بالایی برخوردار باشد و این ویژگی‌ها باعث شده که توت‌فرنگی کردستان در بازارهای داخلی و حتی برخی بازارهای خارجی جایگاه خوبی به دست آورد.
این کشاورز مریوانی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما نبود صنایع تبدیلی و فراوری در استان است؛ موضوعی که بارها از سوی کشاورزان به‌عنوان عامل اصلی ضایعات بالا و کاهش سودآوری مطرح شده است و اما نتیجه خاصی نگرفتیم.
ایجاد کارخانه فراوری راه نجات باغداران کردستانی
سیروان عبدی یکی دیگر از باغداران کردستانی بیان داشت: توت‌فرنگی محصولی فسادپذیر است و نبود امکانات نگهداری، فراوری و بسته‌بندی مناسب، سبب می‌شود بخش قابل‌توجهی از آن پیش از رسیدن به بازار مصرف دچار خرابی شود.
وی تصریح کرد: بیش از ۳۰ درصد از محصول تولیدی ما در مراحل برداشت تا فروش به دلیل فقدان زیرساخت‌های لازم از بین می‌رود که موجب ضرر و زیان مالی می‌شود.
این باغدار کردستانی گفت: بسیاری از باغداران کردستانی معتقدند نبود کارخانه‌های فراوری، موجب شده محصول تولیدی تنها در قالب خام و برای مصرف روزانه به بازار عرضه شود؛ این شرایط نه‌تنها ارزش افزوده محصول را کاهش می‌دهد، بلکه عملاً فرصت‌های شغلی جدید و توسعه صنایع پایین‌دستی را نیز از استان سلب کرده است.
نبود ناوگان حمل‌ونقل سرد سدی در راه باغداران کردستانی
وی تصریح کرد: علاوه بر این کمبود سردخانه‌های استاندارد و ضعف در زنجیره تأمین و حمل و نقل باعث شده محصولات تولیدی در معرض فساد زودهنگام قرار گیرند و امکان ذخیره‌سازی یا صادرات در حجم بالا فراهم نباشد.
یکی دیگر از باغداران کردستانی در گفتگو با خبرنگار کردتودی اعلام کرد: مشکلات حمل و نقل نیز از دیگر دغدغه‌های کشاورزان است، به دلیل فاصله زیاد از مراکز مصرف عمده مانند تهران و عدم دسترسی کافی به ناوگان حمل و نقل سرد، هزینه‌های انتقال محصول افزایش‌یافته و گاهی کیفیت آن تا رسیدن به بازار نهایی کاهش می‌یابد و نبود بسته‌بندی مقاوم و استاندارد نیز در افزایش ضایعات و کاهش جذابیت محصول برای خریداران نقش دارد.
سخن آخر؛
در مقابل این چالش‌ها، فرصت‌هایی نیز برای توسعه وجود دارد و کارشناسان حوزه کشاورزی و اقتصاد روستایی بر این باورند که کردستان ظرفیت بالایی برای جذب سرمایه در زمینه صنایع تبدیلی، ایجاد سردخانه، توسعه حمل‌ونقل تخصصی و ساخت واحدهای بسته‌بندی مدرن دارد.
برآوردهای انجام‌شده حاکی از آن است که امکان سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در زنجیره ارزش توت‌فرنگی استان وجود دارد. این سرمایه‌گذاری می‌تواند نه‌تنها ضایعات را کاهش دهد، بلکه سهم کردستان در بازارهای صادراتی را افزایش دهد و سود مستقیم و غیرمستقیم قابل‌توجهی برای کشاورزان و فعالان اقتصادی به همراه داشته باشد.
باغداران نیز نسبت به آینده امیدوارند، آنان معتقدند در صورت فراهم‌شدن زیرساخت‌های مناسب و حمایت مؤثر از سوی دولت و بخش خصوصی، می‌توانند سطح تولید و کیفیت محصول را ارتقا دهند.
ایجاد خوشه‌های صنعتی، ارتقای دانش فنی کشاورزان، تشکیل زنجیره‌های منسجم تولید تا فروش و توسعه صنایع جانبی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند توت‌فرنگی را از یک محصول خام، به کالایی باارزش افزوده بالا تبدیل کند.
انتهای خبر/
Saturday, 30 August , 2025