به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی نوای آبیدر به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، آفاق دژبرد، کارشناس بیماری‌ها در بیمارستان بعثت سنندج، دوران نوزادی را مهم‌ترین زمان شکل‌گیری شخصیت و حفظ سلامت جسم و روان کودک دانست و تأکید کرد: مراقبت صحیح و اصولی از نوزاد در این دوره (۲۸ روز اول زندگی) نقشی حیاتی در رشد و تکامل مطلوب او دارد.

وی افزود: کودک از همان ابتدا در حال یادگیری است، بنابراین برای ایجاد ارتباط مؤثر با او، تا می‌توانید او را در آغوش بگیرید، به او نگاه کنید، با او صحبت کنید و برایش آواز بخوانید.

تغذیه با شیر مادر

کارشناس بیماری‌ها در بیمارستان بعثت سنندج تأکید کرد: تغذیه انحصاری با شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی نوزاد ضروری است و نباید هیچ ماده خوراکی دیگری (مانند آب، آب قند، شیر مصنوعی، شیر دام، ترنجبین و شیر خشت) به او داده شود.

دژبرد اضافه کرد: شیردهی باید حداقل ۸ بار در شبانه‌روز و بر اساس تقاضای نوزاد انجام شود. شروع شیردهی در ساعت اول تولد، به ویژه با شیر آغوز (شیری که در روزهای اول پس از زایمان تولید می‌شود و غلیظ و زرد رنگ است) برای نوزاد بسیار مفید است. این شیر سپس رقیق‌تر و سفیدتر می‌شود که هر دو نوع شیر برای نوزاد مناسب هستند.

بالا آوردن شیر

وی گفت: بالا آوردن شیر که گاهی به آن رفلاکس نوزادی نیز گفته می‌شود به برگشت محتویات معده (شیر) به مری و دهان گفته می‌شود. این اتفاق اغلب به دلیل تکامل نیافتن کامل دریچه بین مری و معده در نوزادان و همچنین تغذیه بیش از حد رخ می‌دهد. در بیشتر موارد، بالا آوردن شیر کاملاً طبیعی است و با رشد نوزاد بهبود می‌یابد و نیازی به نگرانی نیست اما در صورت مشاهده علائمی مانند بی‌قراری شدید، امتناع از شیر خوردن، کاهش وزن، سرفه مزمن یا مشکلات تنفسی، باید تحت نظر پزشک متخصص کودکان قرار بگیرد.

کارشناس بیماری‌ها با اشاره به اینکه برای پیشگیری از برگشت محتویات معده و استفراغ در رفلاکس حتما یک ساعت بعد از تغذیه با زاویه ۴۵ درجه به پهلوی چپ خوابانده شود، توصیه کرد: ایجاد محیط آرام در زمان تغذیه نوزاد، نگهداری نوزاد در وضعیت نیمه‌نشسته پس از اتمام شیردهی، اهمیت آروغ‌گیری نوزاد به منظور خروج هوای بلعیده شده در حین تغذیه، با استفاده از روش‌های صحیح از جمله نگهداری عمودی و ضربات ملایم به پشت، اجتناب از پوشاندن لباس‌های تنگ و اعمال فشار بر ناحیه شکم نوزاد و عدم استحمام نوزاد بلافاصله پس از تغذیه به دلیل احتمال بازگشت محتویات معده، خورداری شود.

حمام کردن نوزاد

دژبرد با اشاره به اینکه اولین حمام نوزاد حداقل ۶ ساعت پس از تولد انجام شود، اضافه کرد: ابتدا باید سر و گردن نوزاد شسته و خشک شده و با کلاه پوشانده شود. سپس تنه و در نهایت اندام‌ها به آرامی شسته و پوشانده شوند.

وی تاکید کرد: هرگز نباید مستقیماً به صورت نوزاد صابون یا شامپو زده شود. برای تمیز کردن صورت، چشم‌ها و پشت گوش‌ها، استفاده از یک تکه پنبه نرم و مرطوب در آب کافی است. پس از شستشو، نوزاد باید کاملاً خشک شده و لباس گرم و تمیز به او پوشانده شود. توصیه می‌شود نوزاد هفته‌ای دو بار حمام شود.

خواباندن نوزاد

کارشناس بیماری‌ها در بیمارستان بعثت سنندج گفت: برای حفظ سلامت و ایمنی نوزاد، او را به پشت یا پهلو بخوابانید و از خواباندن نوزاد روی شکم خودداری کنید. همچنین، نوزاد تا سه ماهگی نیازی به بالش ندارد استفاده از بالش قبل از این سن می‌تواند خطر خفگی را افزایش دهد.

مراقبت از چشم نوزاد

دژبرد همچنین در خصوص مراقبت از چشم گفت: از هیچ ماده سنی مانند سرمه و هیچ دارویی بدون تجویز پزشک برای چشم نوزاد استفاده نکنید.

مراقبت از بند ناف

وی تصریح کرد: مراقبت صحیح از بند ناف نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است و به جلوگیری از عفونت و بهبود سریع‌تر آن کمک می‌کند لذا شستشوی دست ها، حمام کردن نوزاد، نحوه بستن پوشک زیر بندناف، تمیز کردن بند ناف، پرهیز از بانداژ و مواد ضد عفونی کننده توصیه می شود.

گرم نگه داشتن نوزاد

کارشناس بیماری‌ها در بیمارستان بعثت سنندج در ادامه گفت: گرم نگه داشتن نوزاد، به ویژه در فصول سرد سال، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا نوزادان به سرعت گرمای بدن خود را از دست می‌دهند و در معرض خطر سرماخوردگی و بیماری‌های دیگر قرار دارند لذا پوشاندن لباس مناسب، گرم نگه داشتن محیط و جلوگیری از ورود هوای سرد الزامی است.

وی تاکید کرد: نوزاد را نباید زیاد گرم نگه داشت چرا که گرم کردن زیاد باعث تعریق، بی‌قراری، اختلال خواب از دست دادن آب و دهیدراتاسیون و افزایش بروز زردی نوزادی می‌شود.

دژبرد در ادامه سخنانان خود یادآور شد: توجه به سلامت نوزادان و تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی از اهمیت حیاتی برخوردار است، در صورت مشاهده هر یک از علائم از جمله ناله کردن، رنگ پریدگی شدید یا کبودی، تحرک کمتر از حد معلول، بی حال و خواب آلودگی، تشنج، اسهال(دفع مدفوع آبکی با حجم زیاد بیش از ۸ بار در روز) یا مدفوع خونی، عدم دفع مدفوع در ۴۸ ساعت اول، عدم دفع ادرار در ۲۴ ساعت اول، خوب شیر نخوردن، مکیدن ضعیف، ترشحات چرکی ناف یا قرمزی اطراف ناف، زردی ۲۴ ساعت اول، ملاج فرو رفته یا بر جسته، نوزاد نتواند پستان بگیرید و یا پس از گرفتن آن را رها کند، کبودی لب ها و زبان، سرفه، خوابیدن زیاد یا سخت بیدار شدن و برفک دهان فورا به نزدیکترین پایگاه بهداشت مراجعه کنید.

وی به عدم تمایل به شیر خوردن نوزاد و خواب آلودگی، دفع ادرار و مدفوع در طول روز اشاره کرد و گفت: به ازای هر بار تغذیه کافی باید حداقل یک بار ادرار داشته باشد و روزی ۷ بار دفع مدفوع تا هفت روز یکبار دفع مدفوع طبیعی است و اینکه چند روز اول رنگ مدفوع سیاه و چسپناک بوده و طی روزهای آتی روشن می‌شود، همچنین توجه به رنگ زرد نوزاد در قسمت تنه و اندام‌ها و در صورت مشاهده مشورت با پزشک ضروری است.