به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی نوای آبیدر؛ کتاب دروازه‌ای به سوی دانش، آگاهی و تفکر است و در طول تاریخ جوامعی که به کتاب و کتاب‌خوانی اهمیت داده‌اند، پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی داشته‌اند. بااین‌حال، در دنیای مدرن، به‌ویژه در جوامع در حال توسعه، فرهنگ کتاب‌خوانی با چالش‌های متعددی مواجه شده و در بسیاری از موارد، در حاشیه قرار گرفته است.

یکی از علل مهجور ماندن فرهنگ کتابخوانی، گسترش رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی است، امروزه بسیاری از افراد به‌جای مطالعه‌ی کتاب، وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی، تماشای فیلم و سریال یا سرگرمی‌های دیجیتال سپری می‌کنند.

فضای مجازی اطلاعات را به شکل سریع و کوتاه ارائه می‌دهد اما این اطلاعات غالباً سطحی هستند و نمی‌توانند جایگزین عمیق‌خوانی و تفکر انتقادی شوند.

گرانی کتاب و مشکلات اقتصادی

افزایش قیمت کتاب، همراه با کاهش قدرت خرید مردم، باعث شده که کتاب به یک کالای لوکس تبدیل شود. بسیاری از خانواده‌ها در اولویت‌بندی هزینه‌های خود، خرید کتاب را ضروری نمی‌دانند.

ضعف نظام آموزشی در ترویج کتاب‌خوانی

در بسیاری از کشورها، سیستم آموزشی به‌جای تشویق دانش‌آموزان به مطالعه‌ی آزاد، بیشتر بر محفوظات و آموزش‌های رسمی تأکید دارد و دانش‌آموزان از کودکی با کتاب به‌عنوان وسیله‌ای درسی و نه ابزاری برای لذت و یادگیری فردی آشنا می‌شوند.

نبود فرهنگ کتاب‌خوانی در خانواده‌ها

والدینی که خود اهل مطالعه نیستند، معمولاً نمی‌توانند فرزندانشان را به کتاب‌خوانی علاقه‌مند کنند. کودکانی که در خانه کتاب نمی‌بینند، به‌سختی با این فرهنگ آشنا می‌شوند.

کمبود تبلیغات و ترویج کتاب

درحالی‌که برای محصولات مصرفی تبلیغات گسترده‌ای انجام می‌شود، صنعت نشر معمولاً از این امکان بی‌بهره است. برنامه‌های فرهنگی مرتبط با کتاب در رسانه‌های عمومی محدود بوده و اغلب جذابیت کافی برای مخاطب ندارند.

پیامدهای کاهش فرهنگ کتاب‌خوانی

کاهش تفکر انتقادی و تحلیل‌گری: جامعه‌ای که کمتر کتاب می‌خواند، در برابر اطلاعات سطحی و شایعات آسیب‌پذیرتر خواهد شد.

ضعف در تولید علم و نوآوری: کشورهای توسعه‌یافته، رشد علمی و فناوری خود را مدیون فرهنگ مطالعه و تحقیق هستند.

کاهش ارتباط بین‌نسلی: کتاب‌ها نقش مهمی در انتقال فرهنگ، تاریخ و ارزش‌های اجتماعی دارند. کم‌رنگ شدن مطالعه، این ارتباط را ضعیف می‌کند.

مهنترین راهکارهای احیای فرهنگ کتاب‌خوانی؛

ایجاد مشوق‌های اقتصادی برای خرید کتاب؛ مانند ارائه‌ی یارانه‌های فرهنگی، تخفیف‌های ویژه، و توسعه‌ی کتابخانه‌های عمومی.

افزایش برنامه‌های تبلیغاتی و فرهنگی درباره‌ی کتاب و مطالعه در رسانه‌ها، به‌ویژه تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی، قویت نقش مدارس در تشویق دانش‌آموزان به مطالعه‌ی آزاد از طریق ایجاد کتابخانه‌های جذاب و معرفی کتاب‌های غیر درسی،،‌برگزاری رویدادهای فرهنگی مرتبط با کتاب؛ مانند نمایشگاه‌های کتاب، جلسات نقد و بررسی کتاب و پویش‌های کتاب‌خوانی،.نقش‌آفرینی والدین و الگوهای اجتماعی در ترویج کتاب‌خوانی از طریق مطالعه‌ی شخصی و تشویق فرزندان به خواندن کتاب.

نتیجه‌گیری

مهجور ماندن فرهنگ کتاب‌خوانی، یک آسیب جدی برای جامعه است که می‌تواند پیامدهای بلندمدتی در حوزه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی داشته باشد. برای احیای این فرهنگ، باید اقدامات گسترده‌ای از سوی دولت، نهادهای فرهنگی، رسانه‌ها و خانواده‌ها انجام شود. تنها از این طریق می‌توان جامعه‌ای آگاه‌تر، نقادتر و خلاق‌تر ساخت.

انتهای خبر/